واقعیت‌هایی در مورد نوشابه‌های انرژی‌زا
 

 

مترجم: امین حسین پور



 

بحث درباره‌ی اثرات نوشابه‌های انرژی‌زا بر روی بدن را تا حد معینی می‌توان به عدم اطلاع در مورد ترکیبات مورد استفاده در آن‌ها نسبت داد.
صنعت نوشابه‌های انرژی‌زا در طی دهه‌ی اخیر رشد زیادی کرده است. در سال 2013، شرکت Red Bull پرفروش‌ترین برند نوشابه‌ی انرژی‌زا در ایالات متحده بود و 433ر3 میلیون‌ دلار فروش داشت – این مقدار در سال 2012 برابر 950ر2 میلیون دلار بود. در رتبه‌ی دوم شرکت Monster با فروشی بالغ بر 147ر3 میلیون دلار قرار داشت – این مقدار در سال 2012 برابر 600ر2 میلیون دلار بود. به طور کلی این شرکت‌ها 82 درصد سهم بازار در آن سال در اختیار داشتند.

نوشابه‌های انرژی‌زا: واقعیت‌ها

نوشابه‌های انرژی‌زا نوشیدنی‌های غیر الکلی هستند که با ترکیب ترکیباتی مانند کافئین و مکمل‌های گیاهی باعث افزایش انرژی بدن می‌شوند. اکثر انتقادهای موجود در این باره به بحث درباره‌ی فواید آن‌ها برای بدن می‌پردازند. به عوارض جانبی نوشابه‌های انرژی‌زا به ندرت پرداخته می‌شود.

محتویات نوشابه‌های انرژی‌زا

ترکیبات رایج نوشابه‌های انرژی‌زا عبارتند از کافئین ، تائورین ، مالتودکسترین ، جیسنگ ، گوارانا ، جینکو بیلوبا ، آب گازدار و کراتین. آن‌ها نقش مهمی در فعالیت‌های مختلف بدن ایفا می‌کنند. از میان همه‌ی این ترکیبات، کافئین از بیشترین اهمیت برخوردار است. نوشابه‌های انرژی‌زا حاوی 80-300 میلی‌گرم کافئین به ازای حدوداً هر 448 گرم می‌باشند. کافئین دستگاه عصبی را تحریک می‌کند. از طرف دیگر، تائورین به تنظیم ضربان قلب و انقباض ماهیچه‌ها کمک می‌کند. برخی از این نوشابه‌های انرژی‌زا همچنین حاوی شکر و شیرین کننده‌های مصنوعی نیز می‌باشند که برای بهتر شدن طعم محصول مورد استفاده قرار می‌گیرند.

عملکرد نوشابه‌های انرژی‌زا

همانطور که قبلاً گفتیم، همه چیز به ترکیبات نوشابه‌های انرژی‌زا مربوط می‌شود. هنگامی که نوشابه‌ی انرژی‌زا مصرف می‌کنیم، کافئین موجود در آن با اثرات آدنوزین در بدن مقابله می‌کند و سرعت فعالیت عصبی در مغز را افزایش می‌دهد. این باعث تحریک غده‌ی هیپوفیز می‌شود تا آدرنالین آزاد کند. آدرنالین باعث افزایش ضربان قلب می‌شود و کبد را وادار می‌کند قند بیشتری به جریان خود آزاد کند. در نتیجه، انرژی بیشتری تولید می‌شود.
تائورین به طور طبیعی در بدن تولید می‌شود. هنگامی که به فعالیت‌های شدید بدنی می‌پردازیم، سطح تائورین بدن تا حد زیادی کاهش می‌یابد. در چنین شرایطی، هنگامی که نوشابه‌ی انرژی‌زا مصرف می‌کنیم، تائورین موجود در آن میزان تائورین بدن را مجدداً افزایش می‌دهد و احساس پر انرژی‌ بودن می‌کنیم. همانند کافئین و تائورین، ترکیبات دیگر مورد استفاده در این نوشیدنی‌ها نیز باعث افزایش هشیاری ، از بین رفتن استرس ، افزایش استقامت بدنی و غیره می‌شوند.

مسائل مرتبط با سلامتی

همانند فواید نوشابه‌های انرژی‌زا، عوارض جانبی آن‌ها نیز به خاطر ترکیبات مورد استفاده در آن‌هاست. تحقیقات نشان داده است که کافئین برای بدن مضر است. مصرف بیش از حد کافئین باعث ایجاد بی‌خوابی ، سر درد و فشار خون بالا می‌شود. مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا به مقدار زیاد باعث افزایش احتمال ایجاد عوارض جانبی می‌شود. برخی تحقیقات همچنین نشان داده است که این نوشابه‌ها باعث دفع آب بدن می‌شوند.
عوارض جانبی دیگری که ممکن است با آن‌ها مواجه شوید عبارتند از افزایش ضربان قلب ، درد در ناحیه‌ی قفسه‌ی سینه ، مشکلات گوارشی و غیره. به گزارش DAWN میزان مراجعه به اورژانس به خاطر مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا در سال‌های 2007-2011 دو برابر شده است.
مخلوط کردن نوشابه‌های انرژی‌زا با الکل می‌تواند تأثیرات سوء بر روی مغز و بدن داشته باشد زیرا، نوشابه‌های انرژی‌زا محرک هستند در حالی که الکل ماده‌ای آرامبخش است.
اگر چه تولید کننده‌ها ادعا می‌کنند که محصولات آن‌ها به بهبود استقامت و عملکرد بدن کمک می‌کند ولی متخصصین با این قضیه موافق نیستند. مطابقه گفته‌های آن‌ها، افزایش انرژی ناشی از مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا به خاطر وجو کافئین و شکر موجود در آن‌هاست.