امام رضا علیه السلام فرمودند:
الإیمانُ هُوَ مَعرِفَةُ بِالقَلبِ وَ اِقرارُ بالِلسّانِ وَ عَملَ بِالاَرکانِ؛

ایمان عبارت است از: شناخت قلبی، اقرار و اعتراف زبانی و عمل با اعضا و جوارح.
تحت العقول، ص 422

امام رضا علیه السلام فرمودند:
لا یَستَکمِلُ عَبدُ حَقیقَةَ الإیمانِ حَتّی تَکوُنَ فیه خِصالُ ثَلاثُ: التفَّقُّهُ فِی الدّینِ، وَ حُسنُ تَقدیرِ المَعیشَِهِ، و الصَّبُر عَلی الرزَّایا؛

هیچ بنده ای به مرتبه ی حقیقت ایمان نمی رسد، مگر این که این سه خصلت در او باشد: دین شناسی، تدبیر و برنامه ریزی نیکو در زندگی، و شکیبایی بر سختیها و ناملایمات.
تحت العقول، ص 446

امام رضا علیه السلام فرمدوند:
المُؤمِنُ إذا غَضِبَ لَم یُخرِجهُ غَضَبُهُ عَن حَقٍّ، وَ إذا رضَیَِ لَم یُدخِلهُ رضِاهُ فی باطِلٍ، و إذا قَدرَ لَم یَأخُذ َاکثرَ مِن حَقّهِ؛

مؤمن هرگاه خشمگین شود، غضبش او را از حق بیرون نمی برد. و هرگاه خرسند و راضی شود، خوشنودی اش او را به باطل نمی کشاند. و هرگاه قدرت یابد، بیش از حق خودش برنمی دارد.
بحارالانوار، ج 75، ص 355

امام رضا علیه السلام فرمودند:
لا یُحبِنُّا کافِرُ وَ لا یُبغِضُنا مُؤمِنُ، وَ مَن مَاتَ وَ هُوَ یُحِبُّنا کانَ عَلَی اللهِ حَقَّا اَن یَبعَثَهُ مَعَنا؛

هیچ کافری دوستدار ما نیست و هیچ مؤمنی دشمن ما نمی شود، هر کس با محبّت ما از دنیا برود، بر خداوند است که او را در قیامت با ما برانگیزد.
مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 1، ص 358


امام رضا علیه السلام فرمودند:
حُبُّ اَولیاءِ اللهِ واجِبُ، وَ کذلِکَ بُغضُ اَعدائهِم و البَراءَةُ منِهُم وَ مِن أئِمَّتِهِم؛

دوستی با دوستان خدا واجب است، همچنین دشمن داشتن و بیزاری جستن از دشمنانِ اولیای خدا و سرکردگان آنان واجب است.
وسائل الشیعه، ج11، ص 433


امام رضا علیه السلام فرمودند:
انَّ زُوّارَ قَبری لاَ کرَمُ الوُفوُدِ عَلَی اللِه یَومَ القِیامةِ، وَ ما مِن مُؤمِنٍ یَزُورُنی فَیُصیبُ وَجهَهُ مِنَ الماءٍ، الاّ حَرَّمَ اللهُ تَعالی جَسَدهُ عَلی النّارِّ؛

زائران قبر من، گرامی ترین گروه هایی اند که روز قیامت بر خداوند وارد می شوند. هیچ مؤمنی نیست که مرا زیارت کند و در راه زیارتم آبی به صورتش بچکد، مگر آن که خدای متعال، بدن او را بر آتش دوزخ حرام می کند.
عیون الاخبار الرضا علیه السلام، ج 2، ص 248


امام رضا علیه السلام فرمودند:
مَن لَم یَقدِر عَلی زِیارَتَِنا، فَلیَزُر صالحِی َموالینا، یُکتَب لَهُ ثَوابُ زَیارَتنِا؛

هر کس نتواند ما را زیارت کند، پس دوستان و پیروان شایسته ی ما را زیارت کند، تا پاداش زیارت ما برایش نوشته شود.
مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 2، ص 254


امام رضا علیه السلام فرمودند:
انَّ الامَامةَ زِمامُ الدّینِ وَ نِظامُ المُسلمِینَ وَ صَلاحُ الدُّنیا وَ عِزُّ المُؤمِنینَ؛

امامت و رهبری، مایه ی استواری دین و نظام بخشیِ مسلمانان و موجب اصلاح دنیا و عزت و سربلندی مؤمنان است.
اصول کافی، ج 1، ص 200


از امام رضا علیه السلام درباره بهترین بندگان پرسیدند. فرمود:
الَّذینَ إذا اَحسَنُوا إستَبشَرُوا، وَ إذا اَساؤُوا إستَغفَروُا، وَ إذا اُعطُوا شَکرُوا، وَ إذَا ابتُلُوا صَبَروُا، وَ إذا غَضِبُوا عَفوَا؛

آنان که هرگاه نیکی کنند، خوشحال می شوند، و هرگاه بدی کنند، استغفار می کنند، و هرگاه چیزی به آنان عطا شود، سپاس می گویند، و هرگاه مبتلا و گرفتار شوند، صبر و شکیبایی می کنند، و هرگاه خشمگین شوند، عفو و گذشت می کنند.
مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 1، ص 284


از حضرت رضا علیه السلام درباره بهترین خوشی و لذّت زندگی دنیا پرسیدند، فرمودند:
سِعَةُ المَنزِلِ وَ کَثرَةُ المُحبِّینَ؛

خانه ی وسیع و فراوانیِ دوستداران.
بحار الانوار، ج 71، ص 177


امام رضا علیه السلام فرمودند:
مَن لَم یَشکُرِ المُنعِمَ مِنَ المَخلُوقینَ، لَم یَشکُرِ اللهَ عزَّ و جلّ؛

هر کس سپاسگزار بندگان نیکوکار نباشد، خدای متعال را هم سپاس نگفته است .
عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج 2، ص 27


امام رضا علیه السلام فرمودند:
مَوَدَّةُ عِشرینَ سَنَهً قَرابَةُ؛

دوستی بیست ساله، در حکم خویشاوندی است.
بحارالأنوار، ج 71، ص 175


امام رضا علیه السلام فرمودند:
تُعِرضُ عَلی رَسوُلِ اللهِ - عَلَیهِ و آلِهِ السَّلام - اَعمالُ اُمَّتهِ کُلَّ صَباحٍ، اَبرارِها و فُجّارِها، فَاحذَرُوا؛

کارهای امّت پیامبر - که درود خدا بر او و خاندانش باد -، چه نیکان و چه بدکاران، هر بامداد به محضر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم گزارش و عرضه می شود، پس به هوش باشید!
مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 1، ص 338


امام رضا علیه السلام فرمودند:
لا یَجتَمِعُ المالُ اِلاّ بِخصِالٍ خَمسٍ: بِبُخلٍ شَدیدٍ، وَ اَمَلٍ طَویلٍ، وَ حِرصٍ غاِلبٍ، وَ قَطیَعةِ الرَّحمِ، وَ ایثارِ الدنُّیا علَی الآخِرُةِ؛

هرگز مال و ثروت، جمع و اندوخته نمی گردد مگر با پنج خصلت: بخل شدید، آرزوی دور و دراز، حرص غالب، قطع رحم و برگزیدن دنیا بر آخرت.
کشف الغمّه، ج 3، ص 84


امام رضا علیه السلام فرمودند:
إجعَلُوا لاَنفُسِکُم حَظًّا مِنَ الدُّنیا، بِاعِطائِها مَا تَشتَهی مِنَ الحَلالِ و ما لَم یَنَلِ المُرُّوةُ و لا سَرفَ فیهِ، وَاستَعینوُا بِذلِکَ عَلی اُمُورِ الدّینِ؛

برای خودتان بهره ای از دنیا قرار دهید، به این که خواسته های دل را از حلال برآورده سازید تا حدّی که مروّت را از بین نبرد و اسراف در آن نباشد. بدین وسیله در کارهای دین، کمک بجویید.
فقه الرضا علیه السلام، ص 337


امام رضا علیه السلام فرمودند:
کُلَّما اَحدَثَ العِبادُ مِنَ الذُّنوُبِ ما لَم یَکُونُوا یَعمَلُونَ، اَحدَثَ اللهُ لَهُم مِنَ البَلاءِ ما لَم یَکوُنوا یَعرِفُونَ؛

هرگاه بندگان، گناهان تازه ای را پدید آورند که قبلاً مرتکب نمی شدند، خداوند هم بلای تازه ای برای آنان پیش می آورد که قبلاً نمی شناختند.
وسائل الشیعه، ج 11، ص 240


امام رضا علیه السلام فرمودند:
ما اَفادَ عَبدُ فائِدةً خَیراً مِن زَوجهٍ صالِحةٍ، اِذا رَآها سَرَّتهُ، وَ إذا غابَ عَنها حَفِظَتهُ فی نَفسِها وَ مَالِهِ؛

بنده مؤمن، هیچ بهره ای نبرده است که بهتر از همسر خوب و شایسته ای باشد که هنگام حضور شوهر، مایه ی خوشحالی او و در غیاب شوهر، نگهدار ناموس و مال او باشد.
مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 2، ص 256


امام رضا علیه السلام فرمودند:
یَنبَغِی لِلرَّجلِ اَن یُوَسِّعَ عَلی عِیالهِ، لِئَلاّ یتَمَنَّوا مَوتَهُ؛

سزاوار است که مرد، در خرج و هزینه ی زندگی بر خانواده ی خود توسعه و گشایش دهد، تا آرزوی مرگ او را نداشته باشند.
من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 68


امام رضا علیه السلام فرمودند:
عَلیکَ بطِاعَةِ الاَبِ وَ بِرِّهِ وَ التَّواضُعِ وَ الخُضُوعِ وَ الإعظامِ وَ الإکرامِ لَهُ، وَ خَفضِ الصَّوتِ بِحَضرَتهِ؛

بر تو باد که از پدر، فرمانبرداری کنی، به او نیکی کنی، نسبت به او فروتنی و کرنش و بزرگداشت و احترام داشته باشی، و در حضور او صدایت را پایین آوری.
فقه الرضا علیه السلام، ص 334


امام رضا علیه السلام فرمودند:
اصحَبِ السُّلطانَ بِالحَذَرِ، وَ الصَّدیقَ بِالتَّواضُعِ، وَ العَدُوَّ بِالحَذَرِ، وَ العَامَّةَ بِالبِشرِ؛

با حاکم، با احتیاط همنشینی کن، با دوست، با تواضع، با دشمن، با هوشیاری و پرهیز و با عموم مردم، با خوشرویی همراه باش.
بحارالانوار، ج 75، ص 355


امام رضا علیه السلام فرمودند:
عَونُکَ لِلضَّعفِ مِن اَفضَلِ الصَّدَقَةِ؛

از بهترین نوع صدقه، یاری کردن تو نسبت به ناتوان است.
تحف العقول، ص 446

امام رضا علیه السلام فرمودند:
مَن فَرَّجَ عَن مُؤمِنٍ فَرَّجَ اللهُ عَن قَلبهِ یَومَ القِیامَةِ؛

هر کس گِرِه از کارِ مؤمنی بگشاید (و غمی را از او بزداید)، خداوند هم در قیامت، کار بسته او را می گشاید (و اندوهش را می زداید).
اصول کافی، ج 2، ص 200


امام رضا علیه السلام فرمودند:
بِرُّ الواِلدینِ واجِبُ وَ اِن کانا مُشرِکَینِ، و لا طاعَةَ لَهُما فی مَعصِیة الخالِقِ؛

در نوشته ی امام رضا علیه السلام به مأمون چنین آمده است: نیکی به پدر و مادر واجب است، هر چند مشرک باشند. ولی در راه معصیت آفریدگار، اطاعتی از آن دو نیست.
بحارالأنوار، ج 71، ص 72


امام رضا علیه السلام فرمودند:
یَکوُنُ الرَّجُلُ یَصِلُ رَحِمَهُ، فَیَکُونُ قَد بَقِیَ مِن عُمرِهِ ثَلاثُ سِنینَ، فَیُصَیِّرهَا اللهُ ثَلاثینَ سَنهً، وَ یَفعَلُ اللهُ ما یَشاءِ؛

گاهی کسی صله ی رحم می کند، در حالی که از عمرش سه سال باقی مانده است. خداوند (به خاطر این عمل) باقی مانده عمر او را سی سال می کند. و خداوند آنچه را بخواهد، می کند.
اصول کافی، ج 2، ص 150


امام رضا علیه السلام فرمودند:
مِن اخَلاقِ الأنبیاءِ التَّنَظُّفُ؛

تمیزی و پاکیزگی از اخلاق پیامبران است.
تحف العقول، ص 442


امام رضا علیه السلام فرمودند:
مَن حاسَبَ نَفسَهُ رَبِحَ، وَ مَن غَفِلَ عَنها خَسِرَ، وَ مَنِ اعتَبرَ اَبصَرَ؛

هر کس به حساب خودش رسیدگی کند، سود می برد، و هر کس از خود (و اعمالش) غافل شود، زیان می کند، و هر کس عبرت بگیرد، بینا شود.
مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 1، ص 302


معمّر بن خلاّد، نزد آن حضرت از مردی یاد کرد و گفت: او ریاست طلب است. حضرت فرمود:
ما ذِئبانِ ضارِیانِ فی غَنَمِ قَومٍ قَد تَفَرَّقَ رُعاؤُها بِاَضَرَّ فی دینِ المُسلمِ مِنَ الرِّیاسَهِ؛

دو گرگ درنده در گله ی بی چوپان، به اندازه ی ریاست طلبی در دین یک مسلمان زیانبار نیست.
اصول کافی، ج 2، ص 297


امام رضا علیه السلام فرمودند:
مَن سَألَ اللهَ التَّوفیقَ وَ لَم یَجتَهِد، فَقَدِ استَهزَءَ بِنَفسِهِ؛

هر کس از خداوند، توفیق بطلبد ولی تلاش نکند، خودش را مسخره کرده است.
مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 1، ص 283


امام رضا علیه السلام فرمودند:
لا تَدعُوا الَعمَلَ الصّالِحَ و الإجتِهادَ فِی العِبادَهِ، إتّکالاً علَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله و سلم؛

کار شایسته و کوشش در عبادت را، تنها به اعتماد و پشت گرمی محبّت آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رها نکنید.
فقه الرضا علیه السلام، ص 339


امام رضا علیه السلام فرمودند:
مَن غابَ عَن اَمرٍ فَرَضِیَ بهِ، کانَ کَمَن شَهِدَهُ وَ اَتاهُ؛

کسی که از صحنه ی کاری غایب باشد، اما به آن کار (چه نیک و چه بد) راضی باشد، همچون کسی است که در صحنه ی عمل حاضر بوده و آن را انجام داده است.
التوحید، ص 392


امام رضا علیه السلام فرمودند:
مَن لَقِیَ فَقیراً مُسلِماً، َفسَلَّمَ علیه خلِافَ سَلامهِ عَلی الأغنیاءِ، لَقِیَ اللهَ عز و جلّ یَومَ القیامَهِ وَ هُوَ عَلَیهِ غَضبانُ؛

هر کس مسلمان تهیدستی را دیدار کند و به او سلام دهد، ولی متفاوت با سلامی که به ثروتمندان می دهد، روز قیامت، خداوند را دیدار می کند، در حالی که خدا بر او خشمگین است.
عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج 2، ص 57


ریّان بن صلت گوید: از حضرت رضا علیه السلام پرسیدم: ای پسر پیامبر! درباره قرآن چه می فرمایی؟ فرمود:
کَلامُ اللِه لا تَتجَاوَزُوهُ، وَ لا تَطلُبُوا الهُدی فی غَیرهِ فَتَضِلّوا؛

قرآن کلام خداست. از آن فراتر نروید و هدایت را در غیر قرآن مجویید، که گمراه می شوید.
مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 1، ص 308


امام رضا علیه السلام فرمودند:
اِعلَم انَّهُ لا وَرعَ اَنفَعُ مِن تَجَنُّبِ مَحارِمِ اللهِ وَالکَفِّ عَن اَذَی المُؤمِنِ؛

بدان که هیچ وَرَع و پرهیزگاری، سودمندتر از پرهیز از حرامهای خدا و اجتناب از اذیت و آزار مؤمن نیست.
فقه الرضا علیه السلام، ص356


امام رضا علیه السلام فرمودند:
مَن قَصَدَ الَیهِ رَجُلُ مِن إخوانهِ مُستَجیراً بهِ فی بَعضِ اَحواِلهِ، فَلَم یُجِرهُ بَعدَ اَن یَقدِرَ عَلیهِ، فَقَد قَطَعَ وِلایهَ اللهِ عزّ و جلّ؛

کسی که یکی از برادران دینی اش برای کاری به او پناه آورد، ولی او با آن که می تواند، پناهش ندهد و کاری برایش نکند، رشته ی ولایت خدای متعال را گسسته است.
بحارالانوار، ج 72، ص 181


امام رضا علیه السلام فرمودند:
لَتَأمُرنَّ بِالمَعرُوفِ وَ لَتَنهُنَّ عَنِ المُنَکرِ، اَو لَیَستعَمِلُنَّ عَلَیکُم شِرارُکُم، فَیَدعُوا خیِارُکُم فَلا یُستَجابُ لَهُم؛

حتماً امر به معروف و نهی از منکر کنید، و گرنه اشرارتان بر شما مسلّط و حاکم می شوند، آن گاه خوبانتان هم دعا کنند، دعایشان مستجاب نمی شود.
وسائل الشیعه، ج 11، ص 394


امام رضا علیه السلام فرمودند:
إِذا کَذِبَ الوُلاةُ حُبِسَ المَطَرُ، وَ إِذا جارَ السُّلطانُ هانَتِ الدُّولَةُ، وَ إِذا حُبِسَتِ الزَّکاةُ ماتَتِ المَواشی؛

هرگاه زمامداران دروغ گویند، خشکسالی می شود، هرگاه حاکم ستم کند، حکومت سست می شود، و هرگاه زکات پرداخت نشود، چهارپایان تلف می شوند.
الامالی، ص 310


امام رضا علیه السلام فرمودند:
اَلصغّائِرُ مِنَ الذُّنوبِ طُرُقُ اِلیَ الکَبائِرِ، وَ مَن لَم یَخَفِ اللهَ فِی الَقلیلِ، لَم یَخَفهُ فِی الکَثیرِ؛

گناهان کوچک، راهی به سوی گناهان بزرگ است. هر کس که در گناهان کوچک و کم از خدا نترسد، در گناهان بزرگ و بسیار هم از او نمی ترسد.
مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 1، ص 290


امام رضا علیه السلام فرمودند:
اَلسَّخِیُّ یَأکُلُ مِن طَعامِ النّاس ِلیَأکُلُوا مِن طَعامهِ، وَ الَبخیلُ لا یَاکُلُ مِن طَعامِ النّاسِ لِئلاّ یَأکُلُوا مِن طَعامِهِ؛

بخشنده و سخاوتمند، از غذای مردم می خورد تا آنان هم از غذایش بخورند، ولی بخیل از غذای دیگران نمی خورد، تا از غذایش نخورند.
مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 1، ص 295


امام رضا علیه السلام فرمودند:
مَن رَضِیَ بِالَیسیرِ مِنَ الحَلالِ، خَفَّت مَؤُونَتُهُ وَ تَنَعَّمَ اَهلُهُ وَ بَصرَّهُ اللهُ داءَالدنُّیا وَ دَواءَها وَ اَخرَجَهُ منِها سالِماً إلی دارِ السَّلامِ؛

کسی که به مال حلال اندک، راضی باشد، مخارجش سبک می شود، خانواده اش برخوردار می گردند، خداوند او را به درد و درمان دنیا بینا می کند و او را سالم و بی گناه از دنیا به دارالسّلام بهشت بیرون می برد.
مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 1، ص 269


امام رضا علیه السلام هنگام عیادت از یکی از اصحابش فرمود:
اِنمَّا النّاسُ رَجُلانِ: مُستَریحُ بِالمَوتِ، وَ مُستَراحُ مِنُه بِهِ؛

مردم دو دسته اند: یکی آن که با مرگ، آسوده می شوند. دیگری آن که با مرگ، مردم از دست او آسوده می شوند.
مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 1، ص 263